Evropsko prvenstvo u fudbalu 1980.

Italija je bila domaćin šestog Evropskog prvenstva u fudbalu održanog 1980. godine. Ovo Prvenstvo je donelo i određene novine kada je u pitanju sistem organizacije. Zadržane su kvalifikacije, kao i završni turnir, ali je odlučeno da se na tom završnom turniru sada nađe osam, umesto dotadašnje četiri reprezentacije. Na taj način, povećana je šansa da se iz kvalifikacija dođe do takmičenja među osam najboljih, a i sam turnir je dobio drugačiju dimenziju jer je kompetitivnost takmičenja podignuta na viši nivo.

Kvalifikacije

U kvalifikacijama je učestvovala 31 ekipa. Bile su podeljene u sedam grupa – tri grupe sa po pet i četiri grupe sa po četiri reprezentacije. Pobednici grupa su direktno išli na završni turnir Evropskog prvenstva, a Italija je kao domaćin imala direktan prolaz.

Pobednik grupe 1 je ubedljivo bila reprezentacija Engleske. U drugoj grupi je trijumfovala reprezentacija Belgije, ali je Austrija bila nadomak plasmana i samo bod ju je delio od toga. U trećoj grupi najbolja je bila reprezentacija Španije. Ona je pobedila u konkurenciji Jugoslavije, Rumunije i Kipra. Jugosloveni su bili za bod slabiji od Španaca, a skupo ih je koštao poraz od Rumunije na gostujućem terenu. Holandija je bila najbolja u četvrtoj grupi u kojoj su i Poljska i Istočna Nemačka imale šanse za prolaz dalje. Iz pete grupe je kao najbolja izašla reprezentacija Čehoslovačke koja je na taj način eliminisala, između ostalih i Francusku. Grupa 6 je bila prilično izjednačena, a u njoj su se takmičile reprezentacije Grčke, Mađarske, Finske i Sovjetskog Saveza. Na kraju su najbolji bili Grci. A u poslednjoj, sedmoj grupi, Zapadna Nemačka je bez poraza završila takmičenje, i na taj način se plasirala u Italiju gde se nadala da može otići korak dalje u odnosu na takmičenje u Jugoslaviji.

Zemlja domaćin

Evropsko prvenstvo 1980. godine održano je između 11. i 22. juna u četiri italijanska grada. To su bili Rim, Milano, Napulj i Torino. Stadioni na kojima su se igrale utakmice su bili “Olimpiko” u Rimu, čuveni “San Siro”, dom Intera i Milana u Milanu, stadion “San Paolo” u Napulju i “Komunale” u Torinu.

Stadion “San Siro” u Milanu. Foto: pixabay.com.

Ekipe učesnice

Italija je kao zemlja domaćin obezbedila automatsku kvalifikaciju na ovo Evropsko prvenstvo. Pored nje, mesto su izborile i reprezentacije Engleske, Belgije, Španije, Holandije, Čehoslovačke, Grčke i Zapadne Nemačke. Čehoslovačka je branila titulu prvaka osvojenu 1976. godine u Jugoslaviji.

Grupna faza

U grupnoj fazi, reprezentacije su bile podeljene u dve grupe. Pobednici grupa su išli direktno u finale, a drugoplasirane selekcije su igrale utakmicu za treće mesto.

U grupi A takmičile su se reprezentacije Zapadne Nemačke, Čehoslovačke, Holandije i Grčke. U prvom kolu, Zapadna Nemačka je bila bolja od Čehoslovačke revanširavši im se tako za poraz u finalu četiri godine ranije, a Holandija od Grčke identičnim rezultatom, 1:0. U drugom kolu, Zapadna Nemačka je pobedila Holandiju sa 3:2, a Čehoslovačka Grčku sa 3:1. U trećem kolu su viđena dva remija – Grčka i Zapadna Nemačka su odigrale 0:0, a Holandija i Čehoslovačka 1:1. Zapadna Nemačka je osvojila prvo mesto u ovoj grupi i tako se plasirala u veliko finale, dok je druga bila reprezentacija Čehoslovačke.

U grupi B igrale su reprezentacija domaćina, Italije, zatim Belgija, Engleska i Španija. U prvom kolu Belgija i Engleska su igrale nerešeno 1:1, kao i Španija i Italija, ali je rezultat u njihovom meču bio 0:0. U drugom kolu, Belgija je savlada Španiju sa 2:1, a Italija je bila bolja od Engleske rezultatom 1:0. U trećem kolu Engleska je pobedila Španiju sa 2:1, a Italijani su remizirali sa Belgijancima, 0:0. Na kraju je Belgija završila kao prva u grupi samo zbog činjenice da je postigla veći broj golova od domaćina tako da je Italija morala da se zadovolji igranjem utakmice za treće mesto.

Finale i utakmica za treće mesto

U utakmici za treće mesto, domaćin Italija se sastala sa reprezentacijom Čehoslovačke. Utakmica je odigrana u Napulju, a Čehoslovaci su došli u vođstvo golom Jurkemika u 54. minutu. No, Gracijani je u 73. minutu uspeo da izjednači. Pošto se u utakmici za treće mesto nisu igrali produžeci, odmah su izvođeni penali. U njima je posle devet serija bila bolja Čehoslovačka. Njeni reprezentativci su pogodili sve jedanaesterce dok je za Italijane poslednji promašio Kolovati. Na taj način je Čehoslovačka osvojila treće mesto na ovom Evropskom prvenstvu.

U finalu su igrale Zapadna Nemačka i Belgija, a meč je odigran u Rimu. Nemci su već na samom startu poveli golom Hrubeša, i na poluvreme su otišli sa tim jednim golom prednosti. No, u 75. minutu, siguran realizator dosuđenog penala za Belgijance je bio Vanderejken i činilo se da će utakmica otići u produžetke. Ipak, Hrubeš je ponovo pokazao svoje golgeterske sposobnosti i postigao pogodak u 88. minutu. Na taj način je selekcija Zapadne Nemačke došla do još jedne titule prvaka Evrope u fudbalu.

Rim, mesto održavanja finalne utakmice Evropskog prvenstva 1980. godine. Foto: pixabay.com.

Statistike

Hrubeš i pored postignuta dva pogotka u finalu nije bio najbolji strelac Prvenstva. To zvanje je pripalo njegovom saigraču Klausu Alofsu koji je postigao tri gola i to sva tri u pobedi protiv Holandije. U timu Prvenstva su se našli Italijani Dino Zof, Đentile, Širea i Tardeli, Nemci Brigel, Forster, Miler, Šuster, Hrubeš i Rumenige, kao i Belgijanac Kulemans.

Nasleđe i uticaj

Ovo Prvenstvo će svakako ostati upamćeno po promeni sistema takmičenja, ali i po tome da je grupna faza turnira određivala čitav tok kasnijeg takmičenja jer nije bilo polufinalnih duela već su prvoplasirane ekipe direktno obezbedile plasman u finale.

Zanimljivosti

Na Evropskom prvenstvu u Italiji je po poslednji put igrana utakmica za treće mesto. Nakon ovog izdanja, igrane su samo finalne utakmice. Takođe, ovo Prvenstvo će ostati upamćeno i po činjenici da je reprezentacija Zapadne Nemačke po treći put uzastopno uspela da se plasira u finale.