Evropsko prvenstvo u fudbalu 1988.

Nakon što je do tada dva puta osvojila titulu evropskog prvaka, Zapadna Nemačka je konačno dobila priliku da bude i domaćin najboljim reprezentacijama sa evropskog kontinenta. Nadanja Nemaca su sigurno bila da mogu doći i do treće titulu, ovoga puta na domaćem terenu. Na završnom turniru se kao i do sada našlo osam reprezentacija.

Kvalifikacije

U kvalifikacijama su učestvovale 32 evropske reprezentacije i one su bile podeljene u sedam grupa. Četiri grupe su bile sastavljene od pet timova, a u tri grupe su bile četiri reprezentacije. Kao i do sada, pobednici grupa su izborili plasman na Evropsko prvenstvo, a na njega se direktno plasirala ekipa domaćina, Zapadne Nemačke.

Reprezentacija Jugoslavije se nalazila u četvrtoj grupi, zajedno sa selekcijama Engleske, Severne Irske i Turske. Zbog dva poraza od Engleske, Jugosloveni nisu uspeli da se plasiraju na ovo Evropsko prvenstvo, pa su na kraju zauzeli drugo mesto dok je Engleska bila prva u toj grupi. U prvoj grupi, Španija je za jedan bod bila bolja od Rumunije, i na taj način se plasirala u Zapadnu Nemačku. U drugoj grupi je Italija bila najbolja ostavivši iza sebe selekcije Švedske i Portugala. Iz treće grupe je Sovjetski Savez išao dalje, a na taj način je onemogućio reprezentaciju Francuske da brani naslov prvaka koji je osvojila četiri godine ranije jer je u ovoj grupi završila tek na trećem mestu. Druga je bila reprezentacija Istočne Nemačke, pa se nije dogodilo da se obe Nemačke sastanu na Evropskom prvenstvu. Holandija je bila najbolja u petoj grupi, a u izuzetno zanimljivoj šestoj grupi, prolaz na završni turnir je uspela da obezbedi reprezentacija Danske dok su iza nje ostale selekcije Čehoslovačke i Velsa koje su imale bod, odnosno dva boda manje. Ništa manje nije bila interesantna ni grupa sedam u kojoj su se za prolaz na završnu smotru evropskih selekcija borile reprezentacije Republike Irske, Bugarske, Belgije, Škotske i Luksemburga. Na kraju je plasman u Zapadnu Nemačku uspela da obezbedi selekcija Republike Irske.

Zemlja domaćin

Domaćin Evropskog prvenstva koje se održalo od 10. do 25. juna bila je Zapadna Nemačka i to je bilo prvi put da najbolje evropske reprezentacije završni turnir igraju u ovoj državi. Gradovi koji su ugostili reprezentacije su bili Minhen, Gelzenkirhen, Dizeldorf, Hamburg, Frankfurt, Hanover, Štutgart i Keln.

Olimpijski stadion u Minhenu. Foto: unsplash.com.

Ekipe učesnice

Na turniru su osim zemlje koja je organizovala takmičenje, Zapadne Nemačke, učestvovale još i reprezentacije Danske, Sovjetskog Saveza, Engleske, Republike Irske, Italije, Španije i Holandije.

Grupna faza

Sve selekcije su bile podeljene u dve grupe. U prvoj grupi su bili Zapadna Nemačka, Italija, Španija i Danska, a u drugoj grupi Sovjetski Savez, Holandija, Republika Irska i Engleska. Dve najbolje selekcije su išle u polufinale, a tamo su se sastale reprezentacije koje su bile prve u svojim grupima sa reprezentacijama koja je su bile druge u drugoj grupi.

U prvom kolu u grupi 1, domaćin je igrao nerešeno, 1:1 sa reprezentacijom Italije, dok su Španci pobedili Dance rezultatom 3:2. U drugom kolu je Zapadna Nemačka pobedila Dansku sa 2:0, a Italija je pobedila Španiju sa 1:0. U trećem kolu je i Zapadna Nemačka pobedila Španiju, ali sa 2:0, dok je istim rezultatom Italija pobedila Dansku. Zapadna Nemačka je zahvaljujući boljoj gol razlici bila prva u ovoj grupi, a na drugom mestu se sa istim brojem bodova našla selekcija Italije.

U grupi 2, već u prvom kolu se dogodilo veliko iznenađenje jer je Republika Irska pobedila Englesku rezultatom 1:0. U drugom meču, Sovjetski Savez je istim rezultatom savladao Holandiju. U drugom kolu, Engleska je izgubila i od Holandije sa 3:1, a Republika Irska i Sovjetski Savez su igrali 1:1. U poslednjem kolu, Sovjetski Savez je pobedio Englesku sa 3:1, a Holandija je savladala Republiku Irsku rezultatom 1:0. Sovjetski Savez je na kraju imao pet bodova i bio je prvi u ovoj grupi dok je druga bila selekcija Holandije sa bodom manje.

Hamburg, jedan od gradova domaćina. Foto: unsplash.com.

Nokaut faza

U polufinalnim duelima sastali su se Sovjetski Savez i Italija, odnosno Zapadna Nemačka i Holandija. U prvom meču, Zapadna Nemačka je povela protiv Holandije golom Mateusa u 55. minutu iz penala. Izjednačio je Ronald Kuman u 74. minutu, a gol je postigao isto sa jedanaest metara. Veliko slavlje i pobedu Holanđanima doneo je Marko Van Basten u 88. minutu, i tako onemogućio da Nemci na domaćem terenu stignu do finala.

U drugom polufinalu, Sovjetski Savez je u samo četiri minuta završio posao protiv Italijana. Prvo je u 58. minutu gol postigao Litovčenko, da bi prednost uvećao, a ujedno i postavio konačni rezultat Protasov u 62. minutu. Na taj način se Sovjetski Savez po četvrti put našao u finalu evropskih prvenstava.

Finale

Veliko finale između Sovjetskog Saveza i Holandije odigrano je 25. juna 1988. godine na Olimpijskom stadionu u Minhenu pred više od 60.000 gledalaca. Holanđani su odlučnije ušli u meč i na poluvremenu su vodili minimalnim rezultatom. Gol je postigao Gulit u 34. minutu. Kada je van Basten u 54. minutu povećao prednost, bilo je gotovo jasno da Sovjeti imaju male šanse da se vrate u meč. Na kraju će se finale i završiti pobedom Holanđana rezultatom 2:0 i na taj način je ova reprezentacija po prvi put postala evropski šampion u fudbalu.

Statistike

Najbolji strelac na ovom Evropskom prvenstvu je ubedljivo bio Marko van Basten koji je postigao pet golova. U timu Prvenstva su se osim njega iz Holandije našli i van Brekelen, Ronald Kuman, Rajkard, Vuters i Gulit. Iz Italije su tu bili Bergomi, Maldini, Đanini i Đanluka Vijali, dok je Nemce predstavljao Lotar Mateus.

Nasleđe i uticaj

Ovo Evropsko prvenstvo će ostati upamćeno kao poslednje učešće reprezentacije Zapadne Nemačke jer su se već na sledećem evropskom takmičenju pojavili pod imenom Nemačka.

Zanimljivosti

Jedan od najupečatljivih golova u istoriji evropskih prvenstava postigao je u finalu 1988. Marko van Basten. To je bio čuveni volej koji je on idealno zahvatio na sjajan centaršut, koji mu je sa druge strane terena uputio Miren tako da golman Sovjeta, Dasajev ništa nije mogao da učini.